یکی از بیماری های شایع دهان و دندان، پوسیدگی دندان می باشد. در واقع پوسیدگی دندان از بین رفتن بافت دندان ناشی از ایجاد اسیدهایی است که توسط میکروب های داخل دهان ترشح می شود و سبب می گردد تا مینای دندان از بین برود
پوسیدگی دندان چیست؟
در حقیقت زمانی که فرد بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کند و باقی مانده های مواد غذایی داخل شیارهای دندان و نیز مابین دندان ها می مانند، میکروب ها و باکتری هایی که داخل دهان هستند به آن ها حمله کرده و با تجزیه مواد غذایی باقی مانده، اسیدهایی را از خود ترشح می کنند که این اسید ها زمانی که با مینای دندان در تماس قرار می گیرند سبب حل شدن یا تخریب مینای دندان می گردد که این تخریب مینای دندان به عنوان پوسیدگی شناخته می شود.
همترین روش مقابله با پوسیدگی های دندانی این است که مواد غذایی بین دندان ها را توسط نخ دندان خارج نموده و روزانه سه تا چهار نوبت مسواک بزنید.
بدیهی است از آنجا که نمی توانیم تعداد میکروب های داخل دهان را به صفر برسانیم، باید با مسواک زدن اصولی و به موقع، تعداد میکروب های دهانی را کاهش دهیم.
کودکان در سنین بسیار پایین شناخت و تعریفی از درد ندارند. پس چگونه بایستی متوجه دندان درد آن ها شویم؟
جالب است بدانید پوسیدگی دندان در کودکان با علائمی همراه است که شناخت این نشانه ها کمک بسزایی در تشخیص پوسیدگی به والدین می نماید. اما این علائم کدامند؟
- بی قراری های کودک
- امتناع از غذا خوردن یا گریه کردن در زمان جویدن غذا
- گذاردن دست خود بر روی گونه اش
- ایجاد تورم در گونه های کودک
- ایجاد تغییر رنگ لثه یا حتی پوست صورت که به صورت صورتی یا قرمز رنگ خواهد بود
- متورم یا چرکی شدن لثه ها
- تغییر رنگ لثه ها
- عفونت های دندانی
- بوی بد دهان
در نهایت ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که مشخص ترین علائم پوسیدگی دندان امتناع از غذا خوردن کودک می باشد و تمایل وی بیشتر به سمت میل کردن نوشیدنی ها به جای جویدن مواد غذایی خواهد بود. زیرا جویدن مواد غذایی سبب ایجاد درد می گردد و از آنجا که کودک تعریف درستی از درد نداشته و به اشتباه جویدن غذا را علت درد می داند، نوشیدنی ها را جایگزین غذا می کند!
لکه های سیاه روی دندان کودکان
وجود لکه های سیاه بر روی دندان ها می تواند ناشی از مصرف قطره آهن و رسوب رنگدانه های آهن روی سطوح دندانی باشد. در مواردی نیز، این تغییر رنگ می تواند ناشی از ابتلا به پوسیدگی دندان باشد.
در واقع عدم رعایت بهداشت دهان و دندان سبب پوسیدگی دندان کودکان و تغییر رنگ و سیاهی آن ها شده است. همچنین رسوب قطره آهن روی دندان ها میتواند باعث تغییر رنگ دندانها شود.
در هر دو صورت تنها راه مقابله با لکه های سیاه دندانی رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان می باشد که اگر بهداشت دندان ها به درستی رعایت شود از بروز تغییر رنگ دندان و پوسیدگی می توان پیشگیری نمود. لازم به ذکر است که رعایت بهداشت دهان و دندان از بدوتولد یک امر ضروری است.
در خصوص سیاهی دندان ناشی از رسوب قطره آهن گفتنی است که ابتدا قطره آهن را در حلق کودک خود بچکانید و پس از استفاده قطره آهن، دهان کودک خود را با خوراندن مقدار کمی آب شست و شو دهید. همچنین دقت نمایید نیم ساعت قبل و پس از مصرف قطره آهن به هیچ عنوان از مرکبات و مواد غذایی ترش استفاده نکنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان بایستی از دوران نوزادی شروع شود و پس از هر بار شیر خوردن با کمک گاز استریل نمناک روی لثه ها، سقف دهان و همچنین روی زبان کودک تمیز شود، این امر از شروع پوسیدگی های زودرس دندانی جلوگیری کرده و نیز در کاهش رفلاکس معده کودک نقش به سزایی دارد.
دندانهای دائمی و پوسیدگی
گفتنی است به ازای بیست دندان شیری که داخل دهان وجود دارد سی و دو دندان دائمی داریم. پس واضح است که برای رویش هر دندان دایمی لازم نیست یک دندان شیری لق شده و بیفتد!
همچنین در شش سالگی شاهد رویش تعدادی از دندان های دائمی کودک، پشت دندان های شیری هستیم. اما متاسفانه والدین بر این باورند که برای رویش دندان دائمی حتما بایستی دندان شیری بیافتد!
در صورتی که این یک تصور نادرست است. همین علت سبب می گردد تا مدتی بعد دندان های دائمی که تازه رویش داشته اند پوسیده شده و دردناک شوند، غافل از اینکه این دندان ها دائمی بوده و این تصور نادرست سبب گردیده تا دندان های دائمی به پوسیدگی های شدید مبتلا شده و حتی نیاز به عصب کشی دندان یا روت کانال پیدا کنند.
بدیهی است مهمترین و موثرترین روش برای جلوگیری از پوسیدگی دندان دائمی همانند دندان شیری رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان می باشد. همچنین از استفاده مواد قندی چسبنده امتناع کرده و چکاپ های دوره ای دندانپزشکی را فراموش نکنید.
روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
موثر ترین و مهمترین روش پیشگیری از پوسیدگی، رعایت کامل بهداشت دهان و دندان و عدم استفاده از مواد قندی پوسیدگی زاست. همچنین ویزیت های دوره ای کمک شایان توجهی در امر پیشگیری از پوسیدگی می کند. از طرفی دیگر در دندانپزشکی کودکان روش های پیشگیرانه ای وجود دارد که به مقاومت مینای دندان کودک کمک بسزایی خواهد نمود.
فلوراید تراپی
یکی از روش های بسیار موثر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، فلوراید تراپی است که بسته به تغذیه، سن، تکامل دندان ها، وجود نقص های خاص همچون نقص هایی در مینا دندان و عاج دندان، حتی در مواردی بسته به موقعیت جغرافیایی زندگی فرد و نژاد فرد، مورد استفاده قرار می گیرد و تعداد دفعات آن مشخص می گردد.
در واقع از فلوراید تراپی به منظور یک روش بسیار مناسب جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده می شود و این روش جهت پیشگیری از پوسیدگی های زودرس بسیار موثر خواهد بود.
استفاده از قرص های فلوراید نیز تحت نظر دندانپزشک کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. گفتنی است که فلوراید تراپی می تواند سبب افزایش مقاومت مینای دندان در مقابل پوسیدگی ها شود.
فیشورسیلانت
روش دیگر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان فیشورسیلانت تراپی می باشد. در این روش شیارهای عمیق دندان های آسیا ، با داروی فیشور سیلانت تراپی پوشیده می شود. شیارهای عمیق دندانهای آسیای شیری و دائمی، مستعد پوسیدگی هستند و عملا این نوع شیارها غیر قابل دسترس بوده و توسط موهای مسواک تمیز نخواهد شد که با کمک این روش می توان شیارهای دندانی را پر نمود تا از شروع پوسیدگی جلوگیری کرد.
فیشور سیلانت داروی رقیقی است که با استفاده از آن عمق شیارهای دندان های آسیا که مستعد پوسیدگی هستند، پوشیده می شوند. این شیارها آنقدر عمیق هستند که امکان تمیز نمودن آن ها با مسواک وجود ندارد. چراکه موهای مسواک به عمق شیارهای باریک دندان نمی رسد و همین امر سبب شروع پوسیدگی دندان می شود.
لازم به ذکر است فیشور سیلانت تراپی فقط برای دندانهای عاری از پوسیدگی قابل انجام است و در صورت ابتلا به پوسیدگی چاره ای جز پر کردن دندان نیست.
تعداد دفعات مسواک زدن دندان ها
توصیه می شود دفعات مسواک زدن چهار نوبت در روز باشد که باید قبل از صبحانه و بعد از هر وعده غذایی انجام شود.
فراموش نکنید برای کودکان به هیچ عنوان نباید خمیر دندان را به صورت تکه بزرگ روی موهای مسواک بگذارید بلکه باید خمیر دندان را به اندازه یک دانه عدس، داخل موهای مسواک قرار دهید!
چکاپ های دوره ای دندانپزشکی کودکان را فراموش نکنید و قبل از شروع درد به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید. همچنین در صورتی که کودک احساس درد در ناحیه دندان خود داشت، بدون اتلاف وقت به دندانپزشک کودکان مراجعه نمایید.
دندان درد در کودکان
گفتنی است در بعضی موارد، درد کودک پس از مدتی از بین میرود که در چنین مواقعی، به اشتباه والدین از رفتن به دندانپزشکی اجتناب می ورزند و تصور می کنند که دندان کودک بهبود یافته است در صورتی که چنین نیست و بیماری وارد مرحله جدیدی به نام نکروز یا مرگ دندان شده است و در این حالت، متاسفانه شرایط کاملا برای عفونت ریشه دندان مهیا خواهد بود.
دندان درد شدید در کودکان نه تنها از تحمل آن ها خارج است بلکه باعث ایجاد ناراحتی و نگرانی زیاد در والدین نیز می شود. نکته قابل توجه این است
که زمانی که پوسیدگی در دندان شروع می شود، این روند پوسیدگی به صورت صعودی ادامه پیدا خواهد کرد و روز به روز شاهد پیشروی پوسیدگی دندان و درد غیر قابل تحمل آن خواهیم بود.
اما آنچه که حائز اهمیت است، می توان سرعت رشد و پیشرفت پوسیدگی را با رعایت بهداشت دهانی، همچنین محدود کردن مصرف مواد قندی و حذف کامل مواد قندی چسبنده از رژیم غذایی کودک کاهش داد تا بتوانیم فاصله زمانی را ایجاد کنیم تا کودک به سن ۲٫۵ تا ۳ سالگی رسیده و درمان مناسب برای کودک انجام پذیرد.
شروع دندان درد در کودکان یک زنگ خطر مهم برای والدین بوده و بدین معنا است که پوسیدگی از مینای دندان عبور کرده و به عاج دندان که بسیار ضعیف‌تر از مینا بوده و حاوی رشته های عصبی است، رسیده و به زودی احتمال دارد که عصب دندان را هم درگیر کند. در صورت اعلام درد حتی به صورت کوتاه و مقطعی از طرف کودک، بهتر است خیلی سریع خود را به مطب دندانپزشک کودکان برسانید تا بتوانید دستورات مورد نیاز را از دندانپزشک اطفال بگیرید.
زیرا در مرحله ای که درد در حد مقطعی و کم است، با رعایت بهداشت دهانی مناسب، رعایت رژیم غذایی مناسب و نیز انجام دستورات مفیدی که از سوی دندانپزشک کودکان دریافت می شود، می تواند بسیار کمک کننده باشد.
بدیهی است رعایت بهداشت دهان و دندان که شامل مسواک، نخ دندان و دهان شویه میشود را باید بسیار منظم انجام داد. در بیشتر اوقات مشاهده می شود که والدین اظهار می کنند مسواک کودک را انجام داده اند اما ناحیه دردناک را بدون مسواک زدن رها کرده اند!
گفتنی است که این وضعیت دندان را مستعد عفونت بیشتر می کند. این دلسوزی نابجا به مرور باعث دردناک تر شدن دندان می شود! چرا که پلاک میکروبی و مواد غذایی در آن ناحیه بیشتر جمع شده و لثه را ملتهب تر می کند. پس لازم است در هنگام مسواک زدن قسمت مورد نظر را بیشتر مسواک بزنید و از کودک بخواهید صبور باشد.
به طوری که علیرغم مسواک زدن کل دندان ها این ناحیه را کمی بیشتر مسواک بزنید تا اگر به خاطر پوسیدگی ها گیر غذایی وجود داشته باشد، بتوانید آن را خارج نمایید. برای سهولت این کار می توانید با بازی کردن کودک را سرگرم کنید تا کمتر متوجه درد شود.
عصب کشی دندان کودکان در دندانپزشکی تاج اسلامشهر توسط متخصص درمان ریشه خانم دکتر محدثه هاشم زهی انجام می پذیرد. شهروندان نسیم شهر و اسلامشهر جهت تعیین وقت معاینه می توانند با دندانپزشکی تاج واقع در باغ فیض اسلامشهر تماس حاصل فرمایند. ۰۲۱۵۶۳۵۰۸۴۵